Nkàḿmā Dịn’Ejije Mmọnwụ Ijele

Abstract

Ụmịedemede Edemede nchọcha a lebara anya n’ejije mmọnwụ Ijele dị ka otu n’ime ejije ọdịnala e nwere n’ala Igbo. Mmọnwụ Ijele nwere ọnọdụ dị elu na ndụ ndị Igbo, nke naọ bụnnukwu ihe nkiri nye ọtụtụ mmadụndịna-achọụzọ ha ga-esi jee nkiri ya mgbe ọ na-agba n’ama. Mana nnukwu ihe nkiri a enwetabeghi ọnọdụ ya n’imeejije mmọnwụ dị ka otu n’ime ejije ọdịnala Igbo, n’ihi na a hazibeghi ya n’ụzọ pụrụ iche.Ebumnuche edemede a bụ ka e si na ya chetara ụmụafọ Igbo na ọ bụ ‘nkụdị na mba na-eghere mba nri’. Nke a mere naa bagidere edemede nchọcha a, ka e wee si naya hazie ma zipụta etimmmọnwụ Ijele dị ka ejije ọdịnala Igbo. E mere nchọcha a n’agụmagụọdịnala ma bụrụ n’isiokwu na-ezipụta na e nwere nkamma dịn’etim mmọnwụ Ijele n’ịhazi ya dị ka ejije ọdịnala Igbo. Ụdịdị nchọcha a bụ nke si n’ihe a hụrụ n’anya na n’ajụjụ ọnụ. Atụtụ e ji tụchaa edemede nchọcha a bụ atụtụ ọdịdị nke na-ele ọrụnka anyadị ka ihe zuruoke ma maa mma n’onwe ya. Ebe ndịọzọ a chụgara nta ihe e dere n’edemede a bụ ọbaakwụkwọnantaneti.A tụchara ụsa dị iche iche e si n’ụzọ ndị a nweta, nke e si na ha chọpụta na etim mmọnwụ Ijele bụ omenala si na nkwenye na mmụọ. Ọ bụ ejije nwere ọtụtụ njirimara ejije ọdịnala nke e si na ha ezipụta ǹkàḿmā atọ bụ: ǹkàḿmā keanya, ǹkàḿmākentị na ǹkàḿmākeọnụ. Ọ bụ njirimara ejije na nkamma ndị a mere ka ejije mmọnwụ Ijele bụrụọ pụrụ iche n’ejije mmọnwụ niile e nwere n’ala Igbo. Edemede a ga-abara ọhanaeze na onye ọ bụla nwere mmasị na mmọnwụ nakwa n’ejije mmọnwụ Ijele uru.