AHA OSISI NSỌ ỤFỌDỤ: URU HA BAARA NDỊ iGBO

Authors

  • Onyinye Constance Amamgbo Ngalaba Amụmamụ Igbo, Afrịka na Eshia Mahadum Nnamdị Azikiwe, Ọka

Abstract

Ụmịedemede Aha bụ ihe e jiri mara mmadụ, anụmanụ, ihe ndị na-eku ume maọbụndị anaghị eku ume.Osisi nso bụ otu n’ime osisi Chinekekere nke nwere ugwu na nsọpụrụ n’ụzọ pụrụ iche n’ala Igbo. Ihe kpalitere mmụọ nwanchọcha ime nchọcha a bụ ime kandị mmadụ mata mkpa osisi dị n’ala Igbo, ugwu na nsọpụrụ osisi ụfọdụ nwere nke ọtụtụ ụmụafọ Igbo amabeghị ruo taa. Nwanchọcha ahụbeghị onye merela nchọcha iji chọpụta ha. Ihe nwanchọcha bu n’obi bụ ịchọpụtagasị aha osisi ndị ahụ ma detuo ha n’akwụkwọ. Ebumnoobi ọzọ bụ ime ka anya ụmụafọ Igbo meghee n’ịchọpụta na osisi ụfọdụ ha na-ahụ kwa mgbe nwere ọrụ pụrụ iche ha na-arụgasị n’ala Igbo. Atụtụmgbakwasa ụkwụ nchọcha a bụ atụtụ njirieme na atụtụ nrụgaara aka. Nchọcha a gosịrị na ụfọdụ osisi e nwere n’ala Igbo nwere ndị na-ezipụta adịm ọcha dị ka n’ọfọ, ụdara na-egosi obi ụmụaka, ogirisi na-egosi oke ihe maọbụ ihe mwute. Nchọcha a bụ nchọcha nkọwasị na nkọwami. Ebe nwanchọcha siri wete ngwa nchọcha ya bụ n’akwụkwọ ọgụgụ dị iche iche, ajụjụ ọnụ ọ gbara ndị maara ihe ekwe na-akụ n’ebe osisi dị n’ala Igbo.A chọpụtara na osisi ụfọdụ nwere ugwu na nsọpụrụ pụrụ iche n’ala Igbo karịa ibe ha, ọmụmaatụ: ‘ogirisi’ na-enye aka n’ịkpa oke ala mmadụ na ibe ya, ‘ọfọ’ na-ezipụta eziokwu n’ebe ọ pụrụ iche. N’ikpeazụ, nwanchọcha mejupụtara ebumnoobi ya site n’ime ka a mata na osisi e nwere n’ala Igbo dị ụzọ abụọ; osisi nsọ na osisi nkịtị.

References

Abarrg, A. (1991). “The significance of names in Ghanaian drama”. N’ime Journal of Black

Studies. Vọl. 22 No. 2 Ihu 157-167.

Agbedor, J. (2005). “The Similarities between naming practices among Ewe in Ghana and GuinMina in Togo”. E wetara na University of

Ghana.http://ugspace;ug.edu.gh31language/linguistics na 27July,2016.

Agyekum (2006). “Anthropological and Philosophical notions of Akan. Personal names”. E wetara

na University of Ghana http://ugspace;ug.edu.gh31 language/linguistics na 25 July, 2016.

Amamgbo, O. C. (2011). Ogechukwu ka mma. Ọnịcha: Ben-Cons Publishers.

Anaedo, A. A. (2009). Ọjị mkpụrụndụ. N’Ọja. Journal of Departmental of Igbo, African and

Studies, Awka. Nnamdị Azikịwe University. Ihu 206-226.

Bernhardt, S. (2001). African names, reclaim your heritage. South Africa: Struik Publisher.

Carol, M. (2011). The sacred tree. Ancient and medieval manifestations. Cambridge: Scholar

Publishing.

David, H. (2013). People tree: Worship of trees in northern India. Oxford; Oxford University

Press.

Ekwealọ, C. C. (1996). Omenala na ewumewu ndị Igbo. Ọnịcha: Africana First.

Frege, G. (1952). “On sense and reference:Translations from philosophical writings of Gofflob

Frege”Oxford: Blackwell.

Geertz, P. (2006). Person, time and conduct in Bali. An essay in cultural analysis. Program

cultural report series. Yale: South East Asian Studies.

Hallowell, A. I. (2005). The self and its behavioural environment in culture and

experience.Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Ilogu, E. (1974). Christianity and Igbo culture. Ọnịcha: University Publishing Company.

Mbiti, J. S. (1977). African religion and philosophy. London: Edinal.

McGraw, H. (1993). The school dictionary 3. New York: Macmillan.

Nwigwe, B. (2001). “Naming and being Philosophical investigation on names and objects with

special reference to Igbo anthroponyms” E wetere nwww.naming.1phil212…//antro.com

na 26 July, 2016.

Nzeako, J. U. T. (1979). Omenala ndị Igbo.Ibadan: Longman.

Obaji, C. N. (1982). Language: Philosophical magazine. Ikot Ekpene: Bigard. Memory Seminary

Press.

Okodo, A. I. (1988). “Title names of traditional rulers in Anambra State:A sociolinguistic

analysis”. Ederede maka nnwete nzere, Mahadum Naịjirịa, Nsụka.

Onumajuru, V. C. (2007). “ A semantic and pragmatic analysis of Igbo names”. E wetere

nawww.Afrejo.net/journals/.../roll0no2art.cmna 26th July,2016.

Simon, S. (1975). Webster’s new encyclopedia dictionary: London: Sacramento.

Sutherland, E. T. (1991). Marriage of Anansewa. England: Longman.

Ubahakwe, E. (1981). Igbo names: Their structure and their meanings. Ibadan: Daystar Press.

Uchegbu (2010). “Infancy Rites among the Igbo of Nigerian”. Research Journal Studies-Issue. E

wetere na www.researchjournal//aca.org/LI..%1’AS na July,2016.

William, B. (2005). The new encyclopedia Britannica, Vọl. 24 Marcropedia. U.S.A. Encyclopedia

Britannica Inc.

Zawawi, S. M. (1998). African muslim names: Images and identities. Trenton: African World

Press.

Ụfọdụ ndị nwanchọcha gbara ajụjụ ọnụ

Mz.Odoh Ezea, onye ọrụugbo gbara afọ 120. Onye Nsụka.

Mz. Epunam Nwosu, onye ọrụugbo gbara afọ 91. Onye Ọkịja

Mz. Olebunne Jude, onye dibịa mgbọrọgwụ na mkpa akwụkwọ gbara afọ 88. Onye Njaba

Mz. Ajaegbo Okwelogu, onye ọrụugbo gbara afọ 87. Onye Ọkịja

Ork. Enyosiobi, Rita, onye ọrụoyibo lagoro ezumike, gbara afọ 84. Onye Ọba

Ork. Agbazuo. Mgboafọ, onye ọrụugbo gbara afọ 83. Onye Ọkịja

Mz. Ogujiofo, Reuben, onye ọrụ capịnta gbara afọ 82. Onye Nimo

Downloads

Published

2025-01-26