EBE A GA-AHỤ AKỤKỌALA NDỊ IGBO

Abstract

Ụmịedemede Akụkọala bụ akụkọ dị iche iche na-akọ maka ndụ agbụrụ, ọkachasị ihe megasịrị n’agbụrụ n’oge gboo, dịka etu agbụrụ ahụ siri malite, ndị dị iche iche kpara ike n’agbụrụ ahụ n’oge ochie, na ihe ndị ọzọ megasịrị n’agbụrụ ahụ. Akụkọala dị nnukwu mkpa na ndụ agbụrụọ bụla. N’ihi nke a, o kwesịrịna a ga-achọpụta ụzọ e si achịkọta ihe e ji ede akụkọala Igbo. Nchọcha a gosiri na e si n’ụzọ dị iche iche dịka n’akụkọ si n’aka nna fere n’aka nwa, amụmamụ gbasara ihe ọkpụe gwupụtara n’ala, lingwistiks na ihe ederede dị iche iche achịkọba akụkọala Igbo. Nsogbu bụnaụfọdụ usoro ndị a e si achịkọbaakụkọala ndị Igbo riri mperi dị egwu, nke a mere na enweghịnkwekọrịta n’etiti ndị Igbo otu ụzọ a ga-esi chịkọba akụkọala ha. Nsogbu ọzọ bụnaịgbaso otu n’ime usoro ndị a kpamkpam nwere ike iduhie ndị mmadụụzọ. A tụchara usoro nchịkọba ndịa iji mata usoro kasị mma onye Igbo ga-esi chọta nhibereisi akụkọala ya. Ngwaọrụ nchọcha a gbadoro ụkwụ n’akụkọọdịnala, ihe ọkpụ, asụsụ, tinyere ederede. Nchọpụta gosiri nantọala agbụrụọ bụla hibereisi n’akụkọala ha. Akụkọala na-enye aka ahazi ndụ agbụrụ mee ka ndị na-etolite etolite chekwaa ntọala ha, ma gbaa nnukwu mbọ ihibe ntọala bụọkaibe maka ọdịniihu n’ihi naonye amaghị ebe mmiri nọ mawa ya anaghị ama ebe ọ nọ kwụsị.